"Niebieska Karta"

PRZEMOC W RODZINIE - jednorazowe albo powtarzające się umyślne działanie lub zaniechanie naruszające prawa lub dobra osobiste osób najbliższych (małżonek, wstępny, zstępny, rodzeństwo, powinowaty w tej samej linii lub stopniu, osoba pozostająca w stosunku przysposobienia oraz jej małżonek, osoba pozostająca we wspólnym pożyciu), a także innych osób wspólnie zamieszkujących lub gospodarujących, w szczególności narażające te osoby na niebezpieczeństwo utraty życia, zdrowia, naruszające ich godność, nietykalność cielesną, wolność, w tym seksualną, powodujące szkody na ich zdrowiu fizycznym lub psychicznym, a także wywołujące cierpienia i krzywdy moralne u osób dotkniętych przemocą.

PAMIĘTAJ, ŻE PRAWO STOI PO TWOJEJ STRONIE.

Wzywając Policję masz prawo do:

- Zapewnienia Ci bezpieczeństwa ze strony interweniujących policjantów (art.15 ust.1 pkt 3 ustawy o Policji – policjanci wykonując czynności mają prawo zatrzymywania osób stwarzających w sposób oczywisty bezpośrednie zagrożenie życia lub zdrowia ludzkiego, a także mienia).

- Informacji o interweniujących policjantach – możesz spytać o stopień, imię i nazwisko oraz numer identyfikacyjny policjantów, a także o nazwę i siedzibę jednostki, w której pracują.

- Wskazania dokumentacji policyjnej (notatek urzędowych)jako dowodów w sprawie przeciwko sprawcy przemocy.

- Zgłoszenia interweniujących policjantów jako świadków w sprawie karnej przeciwko sprawcy przemocy.

Polskie prawo ściga sprawców przestępstw przeciwko osobom bliskim za:

• znęcanie się fizyczne lub psychiczne nad osobą najbliższą lub nad inną osobą pozostającą w stałym lub przemijającym stosunku zależności od sprawcy albo nad małoletnim lub osobą nieporadną ze względu na jej stan psychiczny lub fizyczny - art. 207 k.k. ,

• pozbawienie człowieka wolności – art. 189 k.k. ,

• grożenie innej osobie popełnieniem przestępstwa na jej szkodę lub szkodę osoby najbliższej, jeżeli groźba wzbudza w zagrożonym uzasadnioną obawę, że będzie spełniona – art. 190 k.k. (ścigane na wniosek pokrzywdzonego),

• stosowanie przemocy lub groźby bezprawnej, w celu zmuszenia innej osoby do określonego działania, zaniechania, lub znoszenia określonego stanu – art. 191 k.k. ,

• doprowadzenie innej osoby do obcowania płciowego przemocą, groźbą bezprawną lub podstępem (zgwałcenie) oraz doprowadzenie w ten sam sposób innej osoby do poddania się innej czynności seksualnej lub wykonania takiej czynności - art. 197 k.k. (ścigane na wniosek pokrzywdzonego),

(UWAGA! Przestępstwo to popełnia również mąż, gwałcąc własną żonę!),

• powodowanie ciężkiego uszczerbku na zdrowiu w postaci: pozbawienia człowieka wzroku, słuchu, mowy, zdolności płodzenia bądź innego ciężkiego kalectwa, ciężkiej choroby nieuleczalnej lub długotrwałej, choroby realnie zagrażającej życiu, trwałej choroby psychicznej, całkowitej lub znacznej trwałej niezdolności do pracy w zawodzie lub trwałego, istotnego zeszpecenia lub zniekształcenia ciała– art. 156 k.k. ,

• powodowanie naruszenia czynności narządu ciała lub rozstroju zdrowia na okres dłuższy niż 7 dni, w wyniku którego pokrzywdzonym jest osoba najbliższa (ścigane na wniosek pokrzywdzonego), jeżeli naruszenie czynności narządu ciała lub rozstrój zdrowia nie trwał dłużej niż 7 dni (ściganie przestępstwa odbywa się z oskarżenia prywatnego) – art.157 k.k. ,

• uporczywe uchylanie się od wykonania ciążącego z mocy ustawy lub orzeczenia sądowego obowiązku opieki przez niełożenie na utrzymanie osoby najbliższej lub innej osoby i przez to narażanie jej na niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych (uchylanie się od obowiązku alimentacyjnego) – art. 209 k.k. (ścigane na wniosek pokrzywdzonego, organu opieki społecznej lub innego właściwego organu),

• kradzież lub kradzież z włamaniem na szkodę osoby najbliższej – art. 278 k.k. i art. 279 k.k. (ścigane na wniosek pokrzywdzonego),

• niszczenie, uszkadzanie cudzej rzeczy lub czynienie jej niezdatną do użytku – art. 288 k.k. (ścigane na wniosek pokrzywdzonego),

• porzucenie wbrew obowiązkowi troszczenia się o małoletniego poniżej lat 15 albo o osobę nieporadną ze względu na jej stan psychiczny lub fizyczny – art. 210 k.k. ,

• uprowadzenie lub zatrzymanie małoletniego poniżej lat 15 albo osoby nieporadnej ze względu na jej stan psychiczny lub fizyczny, wbrew woli osoby powołanej do opieki lub nadzoru – art. 211 k.k. ,

• obcowanie płciowe z małoletnim poniżej lat 15 lub dopuszczenie się wobec takiej osoby innej czynności seksualnej lub doprowadzenie jej do poddania się takim czynnościom albo do ich wykonania – art. 200 k.k. ,

• rozpijanie małoletniego, dostarczając mu napoju alkoholowego, ułatwiając jego spożycie, lub nakłaniając go do spożycia takiego napoju – art. 208 k.k.

Masz też prawo do złożenia na Policji lub w Prokuraturze zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa przez osobę, która krzywdzi Ciebie lub/i Twoją rodzinę.

Uwaga! Założenie przez policjanta Niebieskiej Karty nie jest jednocześnie zawiadomieniem o popełnieniu przestępstwa – musisz to zrobić osobno w jednostce policji lub w prokuraturze.

Przypominamy jednak, że zgodnie z art. 234 k.k. – podlega karze osoba, która przed organem powołanym do ścigania lub orzekania w sprawie o przestępstwo bądź wykroczenie, fałszywie oskarża inną osobę o popełnienie przestępstwa lub wykroczenia.

Sprawca przemocy wobec bliskich, gdy czuje się bezkarny, nie zmieni się, będzie dalej stosował przemoc, bez względu na składane obietnice, następnym razem może być znacznie gorzej.

Jeżeli jednak zaufasz jego deklaracjom o zmianie zachowania wobec Ciebie/Twojej rodziny i zechcesz się wycofać, pamiętaj, że złożone przez Ciebie dotychczas zeznania nie będą mogły być wykorzystane przez prawne instytucje działające po to, aby Ci pomóc. Dlatego zanim podejmiesz taką decyzję, zastanów się i skonsultuj ją z psychologiem, terapeutą lub inną osobą pomagającą ofiarom przemocy, np. w ośrodku interwencji kryzysowej.

PAMIĘTAJ, ŻE ZAHAMOWANIE PRZEMOCY JEST MOŻLIWE,

MOŻESZ Z NIĄ WALCZYĆ I UZYSKAĆ POMOC DLA SIEBIE I SWOICH BLISKICH.

Jak to możliwe ? Zrób dwa kroki:

1. Krok pierwszy - zanotuj przebieg zdarzenia (pamięć bywa zawodna):

- Kto Cię skrzywdził? Imię i nazwisko .......................................................................................

- Kim jest dla Ciebie sprawca przemocy? (mąż, żona, konkubent, konkubina, ojciec, matka, brat, siostra, syn, córka, inne – podać kto) ...................................................................................

- Kiedy to się stało? data ..................................... godzina ..................... miejsce ...............................................................................................................................

- Na czym polegała przemoc? (awantura, krzyk, lżenie, bicie, kopanie, rzucanie sprzętami, niszczenie sprzętów, bicie dzieci, groźby pobicia, groźby zabicia, wyrzucanie z domu, inne – podać jakie) ........................................................................................................................

...........................................................................................................................................

- Kto widział, słyszał przebieg zdarzenia? .................................................................................

- Kto interweniował? imię i nazwisko policjanta, jego numer służbowy, jednostka ............................................................................................................................

- Czy po raz pierwszy Policja interweniuje w Twoim domu w takiej sprawie? TAK NIE

- Jak często dochodzi do przemocy w Twoim domu? (raz w miesiącu, raz na tydzień, częściej) ..............................................................................................................................

- Kiedy to się wydarzyło poprzednim razem? ............................................................................

- Czy przemocy towarzyszy picie alkoholu? TAK NIE

- Czy zawsze krzywdzi Cię ten sam sprawca? TAK NIE (Kto? .................................................................................................................................)

2. Krok drugi - zgłoś się do instytucji i organizacji zobowiązanych do udzielenia Ci pomocy.

Poniżej podaliśmy Ci, o jaką pomoc możesz się do nich zwracać.

Powiatowe Centra Pomocy Rodzinie – pomogą Ci w zakresie prawnym, socjalnym, terapeutycznym lub udzielą informacji na temat instytucji lokalnie działających w tym zakresie w Twojej miejscowości

Ośrodki Pomocy Społecznej – pomogą Ci w sprawach socjalnych, bytowych i prawnych.

Prokuratura, Policja – możesz tam złożyć zawiadomienie o przestępstwie znęcania się, popełnionym na Twoją szkodę lub na szkodę Twoich bliskich i poprosić o udzielenie podstawowej informacji prawnej,

Wydział Rodzinny i Nieletnich Sądu Rejonowego –możesz tam złożyć pozew w sprawach rodzinnych lub dotyczących spraw opiekuńczych Twoich dzieci.

Specjalistyczne Ośrodki Wsparcia dla Ofiar Przemocy w Rodzinie –zapewnią schronienie Tobie i Twojej rodzinie, gdy jesteś ofiarą przemocy zinie, udzielą Ci pomocy psychologicznej i medycznej oraz wsparcia w przezwyciężeniu sytuacji kryzysowej, a także opracują plan pomocy.

Służba zdrowia – możesz tam uzyskać zaświadczenie o doznanych obrażeniach, poprosić o pomoc lekarską, spytać o adresy specjalistycznych poradni lekarskich.

Komisje Rozwiązywania Problemów Alkoholowych –jeśli przemocy w Twoim domu towarzyszy picie alkoholu, możesz zwrócić się do nich z wnioskiem o skierowanie sprawcy przemocy na leczenie odwykowe lub uzyskać inną pomoc związaną z nadużywaniem przez niego alkoholu.

Możesz zadzwonić też na numery telefonów: Ogólnopolskiego Pogotowia dla Ofiar Przemocy w Rodzinie „Niebieska Linia” tel. 0-801-12-00-02 (płatny pierwszy impuls, linia czynna od poniedziałku do soboty w godzinach 10.00 – 22.00, w niedziele i święta w godzinach 8.00 – 16.00), tel. (022) 666 28 50 – dyżur prawny (linia płatna, czynna w poniedziałek i wtorek w godzinach 17.00 – 21.00), Poradnia e-mailowa: niebieskalinia@niebieskalinia.info,

Policyjnego Telefonu Zaufania tel. 0-800-120 226 (linia bezpłatna, czynna codziennie w godzinach od 13.00 do 21.00, od godz. 21.00 do 13.00 włączony jest automat informujący o godzinach funkcjonowania telefonu).

KTO MOŻE ZAŁOŻYĆ NIEBIESKĄ KARTĘ?

- Patrol policji, który został wezwany na miejsce interwencji;

- Dzielnicowy, który uzyska informację o przemocy domowej w danej rodzinie;

- Inny funkcjonariusz policji, który w czasie czynności służbowych otrzyma informację, że w rodzinie jest przemoc domowa;

- pracownik socjalny ośrodka pomocy społecznej.

Formularz „Niebieska karta” składa się z dwóch części – część A to notatka urzędowa, która wypełniona przez policjantów trafi do dzielnicowego, który wkrótce Cię odwiedzi. Będzie wtedy z Tobą rozmawiał o zajściu i o tym, czego potrzebujesz i oczekujesz. Część B – to informacja dla ofiary przemocy. Jeśli nie otrzymałaś jej podczas interwencji, powinien ją przekazać dzielnicowy.

Pierwsza wizyta dzielnicowego powinna się odbyć w ciągu kilku dni od zdarzenia, dzielnicowy powinien porozmawiać zarówno z ofiarą jak też ze wskazanym sprawcą przemocy (osobno). Policjant ustali sytuację materialną rodziny oraz okoliczności mające znaczenie dla prowadzenia nadzoru nad rodziną w ramach procedury Niebieska Karta.

Dzielnicowy będzie odwiedzał rodzinę co najmniej raz w miesiącu przez okres co najmniej 3 miesięcy.

Jeśli rozpoczęto procedurę „Niebieskiej Karty” informacja, dotycząca Twojej sytuacji rodzinnej zostanie przekazana organom administracji rządowej i jednostkom samorządu terytorialnego bądź podmiotom, którym zleciły one realizację zadań z zakresu przeciwdziałania przemocy w rodzinie ( np. Ośrodek Pomocy Społecznej, Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie, Ośrodek Interwencji Kryzysowej, Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych). Policja może również przekazać informacje Wydziałowi Rodzinnemu i Nieletnich Sądu Rejonowego jeśli w rodzinie są małoletnie dzieci.

Pamiętaj, że dzielnicowy ma obowiązek powiadomić Cię o zakończeniu procedury „Niebieskiej Karty”. Pomimo tego, nadal masz takie same prawa jak wcześniej. Możesz wzywać Policję na interwencję, poprosić dzielnicowego, żeby przyszedł do Twojego domu i zwracać się o innego rodzaju pomoc czy udzielenie informacji.

Opracowano na podstawie Karty B notatki urzędowej „Niebieska Karta”